سنگ‌های کلیه زمانی تشکیل می‌شوند که مواد معدنی و نمک‌ها در کلیه‌ها تجمع یافته و کریستال‌هایی سخت را ایجاد می‌کنند. این مشکل ممکن است بدون علامت باشد، اما در صورت بزرگ شدن سنگ، می‌تواند باعث درد شدید و انسداد مجاری ادراری شود. اندازهٔ سنگ کلیه یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین روش درمان است و سنگ‌های بزرگ‌تر معمولاً نیازمند مداخلات پزشکی هستند. در این مقاله به این پرسش پاسخ خواهیم داد که آیا امکان دفع سنگ کلیه 14 میلیمتری به‌صورت طبیعی وجود دارد یا خیر و چه روش‌های درمانی برای آن توصیه می‌شود.
آیا سنگ کلیه 14 میلیمتری می‌تواند به‌صورت طبیعی دفع شود؟
به‌طور کلی، سنگ‌های کلیه با اندازهٔ 14 میلی‌متر به‌سختی می‌توانند به‌صورت طبیعی دفع شوند. مجرای ادراری (حالب) به‌طور طبیعی می‌تواند تا حدود 5 میلی‌متر گسترش یابد. سنگ‌های بزرگ‌تر از این اندازه معمولاً در حالب گیر کرده و باعث درد شدید، انسداد ادرار و گاهی عفونت می‌شوند. در موارد نادر، ممکن است سنگ‌های بزرگ بدون نیاز به جراحی دفع شوند، اما این فرآیند معمولاً بسیار دردناک است و خطر آسیب به حالب را افزایش می‌دهد.
برای دفع طبیعی، سنگ باید به قطعات کوچک‌تری شکسته شود که این موضوع نیازمند مداخلات پزشکی مانند سنگ‌شکنی است. همچنین، مصرف زیاد مایعات و داروهای شل‌کننده حالب می‌تواند به دفع سنگ‌های کوچک‌تر کمک کند، اما در مورد سنگ 14 میلیمتری معمولاً این روش‌ها کافی نیستند.
روش‌های درمانی برای سنگ‌های بزرگ کلیه
سنگ‌های بزرگ‌تر از 5 میلی‌متر نیازمند روش‌های درمانی خاصی هستند که بسته به اندازه، محل قرارگیری و شرایط بیمار انتخاب می‌شوند:
- سنگ‌شکنی با امواج شوک (ESWL): این روش یکی از پرکاربردترین روش‌ها برای درمان سنگ‌های کلیه است. در این فرآیند، امواج صوتی به سنگ ضربه می‌زنند تا آن را به قطعات کوچک‌تر تبدیل کنند. این قطعات سپس از طریق ادرار دفع می‌شوند. موفقیت این روش به اندازه و محل سنگ بستگی دارد و برای سنگ‌های بسیار بزرگ یا سخت ممکن است کافی نباشد.
- یورتروسکوپی: در این روش، یک لولهٔ نازک و منعطف از طریق مجرای ادراری وارد حالب می‌شود. پزشک می‌تواند با استفاده از ابزارهای مخصوص، سنگ را خرد کرده یا بردارد. این روش برای سنگ‌هایی که در حالب گیر کرده‌اند بسیار مؤثر است و معمولاً با بی‌حسی موضعی یا بیهوشی انجام می‌شود.
- نفرولیتوتومی از راه پوست (PCNL): این روش برای سنگ‌های بسیار بزرگ که در کلیه قرار دارند به‌کار می‌رود. در این فرآیند، یک برش کوچک در پشت بیمار ایجاد می‌شود و ابزارهای جراحی به کلیه وارد می‌شوند تا سنگ برداشته شود. این روش نیازمند بیهوشی عمومی است و معمولاً برای سنگ‌های بزرگ‌تر از 2 سانتی‌متر توصیه می‌شود.
- جراحی باز: این روش کمتر رایج است و تنها در موارد خاص که سایر روش‌ها موفق نبوده‌اند، استفاده می‌شود.
پیشگیری از تشکیل سنگ‌های کلیه
پیشگیری از تشکیل سنگ‌های کلیه می‌تواند به کاهش نیاز به درمان‌های پزشکی کمک کند. برخی از توصیه‌های مفید شامل:
- مصرف مایعات کافی: نوشیدن حداقل 2 تا 3 لیتر آب در روز می‌تواند خطر تشکیل سنگ‌های کلیه را کاهش دهد. این کار باعث رقیق شدن ادرار و کاهش احتمال تجمع مواد معدنی می‌شود.
- رژیم غذایی مناسب: کاهش مصرف نمک، شکر و پروتئین حیوانی می‌تواند به پیشگیری از تشکیل سنگ کمک کند. همچنین مصرف مواد غذایی سرشار از کلسیم مانند لبنیات می‌تواند از تشکیل برخی انواع سنگ‌ها جلوگیری کند.
- فعالیت بدنی منظم: ورزش منظم می‌تواند به بهبود جریان خون و عملکرد کلیه‌ها کمک کند.
- مشاوره با پزشک: اگر سابقه سنگ کلیه دارید، مشورت با پزشک برای دریافت توصیه‌های شخصی‌سازی‌شده بسیار مفید است.
نتیجه‌گیری
دفع طبیعی سنگ کلیه 14 میلیمتری به‌ندرت امکانپذیر است و معمولاً نیاز به مداخلات پزشکی دارد. روش‌هایی مانند سنگ‌شکنی با امواج، یورتروسکوپی و نفرولیتوتومی از راه پوست از جمله درمان‌های مؤثر برای این نوع سنگ‌ها هستند. برای کاهش خطر تشکیل مجدد سنگ، رعایت توصیه‌های پیشگیرانه و مشاوره با پزشک اهمیت زیادی دارد.
منبع: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/kidney-stones/diagnosis-treatment/drc-20355759
