عمل‌های جراحی، به‌ویژه جراحی‌هایی که تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شوند، نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای بعد از عمل دارند. یکی از مهم‌ترین توصیه‌های پزشکی پس از جراحی، پرهیز از نوشیدن آب بلافاصله بعد از به هوش آمدن است. اما چرا این موضوع اهمیت دارد؟ آیا مصرف آب می‌تواند برای بیمار خطرناک باشد؟ در این مقاله، به دلایل علمی این محدودیت و توصیه‌های پزشکی مرتبط با آن می‌پردازیم.
جدول محتوا
چرا بعد از عمل نباید آب خورد؟
برای این نظریه که خوردن آب بعد از عمل جراحی ممنوع است، دلایل قابل قبولی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم:
تأثیر بیهوشی بر عملکرد دستگاه گوارش
بیهوشی عمومی باعث کاهش عملکرد سیستم گوارشی و عضلات مرتبط با بلع می‌شود. این وضعیت می‌تواند عوارض زیر را به همراه داشته باشد:
- کاهش حرکات دستگاه گوارش که باعث ایجاد حالت تهوع و استفراغ می‌شود.
- ضعف در عملکرد عضلات بلع که ممکن است باعث ورود مایعات به ریه‌ها (آسپیراسیون) شود.
خطر آسپیراسیون (ورود آب به ریه ها)
وقتی فرد تحت تأثیر بیهوشی قرار می‌گیرد، عملکرد طبیعی عضلات حلق و نای مختل می‌شود. در این حالت، اگر بیمار بلافاصله بعد از عمل آب بنوشد، ممکن است مایعات به اشتباه وارد مسیر تنفسی شده و خطر آسپیراسیون ریوی را افزایش دهد که می‌تواند به مشکلات جدی مانند ذات‌الریه منجر شود.
تحریک حالت تهوع و استفراغ
بسیاری از بیماران پس از بیهوشی دچار تهوع و سرگیجه می‌شوند. نوشیدن آب بلافاصله بعد از جراحی ممکن است این حالت را تشدید کند و حتی منجر به استفراغ شود، که برای بیمارانی که بخیه داخلی یا زخم‌های جراحی دارند، خطرناک است.
چه زمانی می‌توان بعد از عمل جراحی آب نوشید؟
برای تعیین زمان مناسب نوشیدن آب بعد از جراحی، پزشکان بسته به نوع جراحی و وضعیت بیمار، زمان‌بندی متفاوتی را توصیه می‌کنند. اما به‌طور کلی:
| نوع جراحی | زمان تقریبی مجاز برای نوشیدن آب |
|---|---|
| جراحی‌های کوچک بدون بیهوشی عمومی | ۲ تا ۳ ساعت بعد از عمل |
| جراحی‌های با بیهوشی عمومی | ۴ تا ۶ ساعت بعد از به هوش آمدن |
| جراحی‌های گوارشی یا شکمی | بسته به نظر پزشک، معمولاً ۶ تا ۱۲ ساعت بعد |
| جراحی‌های ارتوپدی و عمومی | حدود ۴ ساعت بعد از عمل |
در بیشتر موارد، ابتدا به بیمار مقدار کمی آب یا یخ خردشده داده می‌شود تا بررسی شود که آیا سیستم گوارش وی قادر به تحمل مایعات است یا خیر.
نوشیدنی های مناسب پس از جراحی
در برخی از موارد، بیمار ممکن است نیاز به تأمین مایعات داشته باشد اما اجازه نوشیدن آب را نداشته باشد. در این شرایط، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- مکیدن یخ خردشده برای جلوگیری از خشکی دهان بدون تحریک معده.
- سرم‌های وریدی برای تأمین آب و الکترولیت‌های ضروری بدن.
- نوشیدنی‌های شفاف مانند چای کم‌رنگ یا آب سیب رقیق‌شده (در صورتی که پزشک تأیید کند).
توصیه‌های پزشکی برای مصرف آب پس از جراحی
✅ قبل از نوشیدن آب، با پزشک یا پرستار مشورت کنید.
✅ ابتدا مقدار کمی آب بنوشید و واکنش بدن را بررسی کنید.
✅ از نوشیدن آب یخ یا نوشیدنی‌های گازدار خودداری کنید.
✅ در صورت داشتن حالت تهوع یا استفراغ، از نوشیدن آب خودداری کرده و با پزشک مشورت کنید.
✅ اگر جراحی گوارشی داشته‌اید، حتماً قبل از مصرف هر مایعی با پزشک خود مشورت کنید.
نوشیدن آب بلافاصله بعد از عمل جراحی می‌تواند خطراتی مانند آسپیراسیون، تهوع و استفراغ ایجاد کند. علت این موضوع، تأثیر بیهوشی بر سیستم گوارش و عملکرد عضلات بلع است. توصیه می‌شود بیمار تا زمان تأیید پزشک از نوشیدن آب خودداری کرده و در صورت لزوم از روش‌های جایگزین برای تأمین مایعات بدن استفاده کند.
برای آگاهی بیشتر از نکات پزشکی و مراقبتی پس از جراحی، می‌توانید به مجله پزشکی سلامت ایران مراجعه کنید.
